مزدا 323، پرطرفدار مثل سنگک!

مزدا 323 مثل یک پدربزرگ ورزشکاره! ماشینی که با طراحی دهه 90 میلادی وارد ایران شد و هنوز در نسخه‌های فابریک و تقویت شده توی خیابون‌ها خوش می‎‌گذرونه! این ماشین در سال 1963 متولد شد، و با عرضه نسل هشتم، با کد اتاق BJ، به اوج پختگی رسید. از اونجا که ایرانی‌ها عاشق دوام و استقامت هستن؛ در بازار ایران، به‌لطف مونتاژ گروه بهمن، بسیار محبوب شد. میشه گفت این ماشین مثل نون سنگک داغ و تازه ست: قدیمی، اما همیشه پرطرفدار!

مشخصات و امکانات مزدا 323: ژاپنی ساده اما کاربردی

“کار راه‌انداز به سبک سامورایی‌” بهترین واژه‌ای هست که میشه 323 رو باهاش توصیف کرد. موتور 1.6 لیتری، قدرت 106 اسب بخار، و شتابی که اگر عجله نداشته باشید، شما رو سر وقت میرسونه (11.5 ثانیه در مدل دستی). توی ماشین ساده‌‎ست؛ اما مثل تمام چیزای ژاپنی، بی‌عیب و نقص طراحی شده. بعلاوه سیستم تعلیقی که هندلینگ خوبش نمیذاره آب توی دلتون تکون بخوره.

مزدا 323 اسپید

مزدا اسپید 323، که در بازارهای مختلف با اسم‌های دیگه‌ای مثل مزدا پروتژه اسپید و مزدا فامیلیا اسپید شناخته می‌شه؛ نسخه‌ی اسپرت مزدا 323 استاندارد هست. این ماشین برای کسایی طراحی شده که دنبال اسپرت بودن و طراحی جذاب هستن. مزدا اسپید 323، یک موتور 2.0 لیتری توربوشارژ داره که توان خروجی اون در بعضی موارد به 170 اسب می‌رسه! این ماشین در کنار شتاب‌گیری سریع (حدود 7.5 ثانیه برای صفر تا صد)، تجربه جذابی از رانندگی رو براتون خلق میکنه. البته این اتفاق رو باید مدیون سیستم تعلیق تقویت شده‌ش باشیم.

از نظر امکانات، مزدا اسپید 323 با کیت بدنه اسپرت، رینگ‌های آلیاژی جذاب و سیستم صوتی حرفه‌ای از سایر مدل‌های 323 متمایز میشه. فضای داخلی این ماشین با تودوزی‌ اسپرت و تزئینات خاص، نشون میده با یک موجود دیگه طرف هستیم. همچنین، سیستم ترمز تقویت‌شده و تغییرات توی گیربکس برای پشتیبانی از عملکرد اسپرت، ویژگی‌های مهم این ماشین هستن.
این مدل در بازارهای محدودی عرضه شد، اما به دلیل طراحی خاص و توانایی‌های دینامیکی، همچنان محبوب علاقه‌مندان به ماشین‌های اسپرت هست.

مزدا اسپید MP3

مزدا اسپید MP3 یک نسخه بسیار خاص از سری مزدا اسپید 323ست؛ که تمرکزش روی ترکیب رانندگی اسپرت و فناوری هست. این مدل در اوایل دهه 2000 فقط در بازار آمریکای شمالی عرضه شد. چرا MP3؟ چون این ماشین در اوایل قرن 21 سیستم صوتی داشت که می‌تونست فایل‌های MP3 رو پخش کنه! این امکان، برای زمان خودش زمان نوآورانه و جذاب بود. این مدل با موتور 2.0 لیتری تقویت‌شده با توان 170 اسب و سیستم تعلیق اصلاح‌شده عرضه شد که اون رو به یک ماشین اسپرت جوون پسند تبدیل کرد.

مزدا MP3 بدنه اسپرت با کیت اختصاصی داشت. رینگ‌های جذاب و تغییرات داخل کابین هم از تفاوت های این ماشین هست. صندلی‌های اسپرت و جزئیات تزئینات داخلی، این ماشین رو از نظر تجربه رانندگی کاملا از نسخه‌های دیگه جدا میکنه. از لحاظ تجربه رانندگی، شتاب صفر تا صد 7.5 ثانیه‌ای، نسبت به مدل‌های استاندارد، تجربه رانندگی باحالتری ارائه میده. مزدا MP3 به دلیل طراحی خاص، سیستم صوتی بی‌نظیر و تجربه رانندگی لذت‌بخش، بین عشق ماشین‌ها جایگاه ویژه‌ای پیدا کرد و هنوز هم به‌عنوان یک خودرو خاص ازش یاد می‌شه.

هایما هاپین

مزدا 323 در بازار چین توسط خودروسازی هایما هم تولید شد. این ماشین که به نام‌های “هایما هاپین” یا “هایما فامیلی” شناخته میشه؛ با موتور‌های 1.3 و 1.8 لیتری و گیربکس CVT به بازار عرضه شد. این ماشین در دو نسل، از سال 2003 تا 2007 با شاسی 323 و کمی تغییرات ظاهری در چین به فروش رفت.
تولید هایما هاپین، هنوز در چین ادامه داره اما شاسی مورد استفاده، دیگه هیچ ربطی به 323 نداره.

روش های تقویت مزدا 323

مزدا 323 به دلیل استهلاک پایین، پایداری و حس خوب رانندگی مورد توجه تیونرها در ایران قرار گرفته. با اینکه ECU این ماشین برای ریمپ قفل گذاری شده اما در طول این سال‎‌ها، پروژه های تیونینگ بسیار قوی روی این ماشین انجام شده که در ادامه به بررسی اون ها میپردازیم.

سیستم‌های توربوشارژ

یکی از محبوب‌ترین روش‌های تقویت مزدا 323 در ایران، توربو کردن هست. استفاده از توربوهای Garrett GT2554 یا GT28 به همراه اینترکولر GReddy که افزایش توان قابل‌توجه‌ی به ماشین میده. در این پروژه ها معمولاً سوزن‌های انژکتور 540 یا 550 سی‌سی استفاده میشه و ECUهای استندالون (مثل Force SR4 یا H&N) برای کنترل سیستم‌ها به کار گرفته میشه.

در بعضی از پروژه‌ها، موتور اصلی 1.6 لیتری با موتور 1.8 لیتری سری BP مزدا عوض شده و توان خروجی موتور به بالای 300 اسب بخار میرسه. این پروژه‌ها معمولاً کاربرد شهری ندارن و با هدف شرکت در مسابقه های درگ اجرا میشن. تایم 400 متر این پروژه ها معمولا در حدود 13.5 ثانیه ثبت میشه.

جزئیات دیگر و تجربه رانندگی

روش‌های دیگه برای تیونینگ مزدا 323، شامل نصب دیسک و صفحه کلاچ قوی‌تر (مانند ACT یا دیسک‌های گرافیتی)، بلو آف (Blow-off Valve)، و اگزوزهای اسپرت هست.
نکته جالب این هست که در بعضی از این پروژه‌ها، امکانات اولیه، مثل کولر و سیستم صوتی دست‌نخورده باقی می‌مونه! این مسئله نشون میده مهندسی این ماشین برای استفاده روزمره چقدر کاربردی بوده!

جدول مقایسه قیمت لوازم یدکی پرمصرف مزدا 323 و پژو 206

غالبا وقتی صحبت از ماشین های قدیمی میشه؛ قیمت لوازم یدکی اونها همیشه سر به فلک میکشه. توی جدول زیر قیمت لوازم مصرفی این ماشین رو با پژو 206 مقایسه کردیم. و چند نکته مهم وجود داره:

1. قیمت‌های بالاتر قطعات 323، معمولا به دلیل بالاتر بودن کیفیت اون‌هاست.
2. پژو 206 ماشینی هست که سالهاست تولید میشه؛ کارخونه‌های زیادی لوازمش رو تولید می‌کنن. این مسئله باعث میشه تا قیمت تموم‌شده لوازم، تاحد‌زیادی کاهش داشته باشه.
3. قطعات مزدا 323، به‌ویژه قطعات فنی و اصلی، به دلیل وارداتی بودن، قیمت بیشتری دارن و قطعات افترمارکت هم کمتر در دسترس هستن.

جمع بندی

با یک نگاه به مزدا 323 و سابقه حضورش در ایران؛ متوجه میشیم که این ماشین میتونه به یک هیولای واقعی تبدیل بشه. هرچند که پروژه‌های توربو نیازمند هزینه و دقت بالایی هستن، اما آخرش دقیقا همون چیزی میشه که میخواین!
در همین حال این ماشین با توجه به طراحی جادار، مصرف سوخت اقتصادی، استهلاک پایین و کیفیت ساخت بالا، یک گزینه بسیار مناسب برای خانواده‌هاست. این ماشین برای استفاده روزمره شهری و سفرهای خانوادگی طولانی یه انتخاب ایده آله و به دلیل قطعات یدکی، قیمت مناسب و تعمیرات، هزینه‌های نگهداری پایینی داره.
این مسئله باعث میشه تا برخلاف بالا رفتن سن این ماشین؛ هنوز توی بازار طرفدار داشته باشه.

در پایان از آقایان فرید نعمتی، امین مقدس و مسعود تبریزی کمال تشکر را داریم.

اگه مالک 323 هستین حتما برامون از تجربیاتتون بنویسین!